Idadi Ya Waliofariki Kutokana Na Tetemeko La Ardhi Yafikia 28,000
Waokoaji waliwaondoa manusura zaidi kutoka kwenye vifusi siku ya Jumapili, siku sita baada ya mojawapo ya tetemeko mbaya zaidi la ardhi kuwahi kutokea Uturuki na Syria, huku mamlaka ya Uturuki ikitafuta kudumisha utulivu katika eneo la maafa na kuanza hatua za kisheria kutokana na baadhi ya majengo kuporomoka.
Huku uwezekano wa kupata manusura zaidi ukiongezeka kwa mbali zaidi, idadi ya watu katika nchi zote mbili kutokana na tetemeko la ardhi la Jumatatu na mitetemeko mikubwa ya baadaye iliongezeka hadi 28,000 na ilionekana kuwa itazidi kuongezeka. Lilikuwa tetemeko baya zaidi kuwahi kutokea nchini Uturuki tangu 1939.
Wakaazi waliokimbia makazi yao katika jiji la Uturuki la Kahramanmaras, karibu na kitovu hicho, walisema wameweka mahema karibu iwezekanavyo na nyumba zao zilizoharibiwa au kuharibiwa katika juhudi za kuzuia kuporwa.
Akikabiliwa na maswali kuhusu majibu yake kwa tetemeko la ardhi wakati akijiandaa kwa uchaguzi wa kitaifa unaotarajiwa kuwa mgumu zaidi katika miongo yake miwili madarakani, Rais Tayyip Erdogan aliahidi kuanza kuujenga upya ndani ya wiki chache.
Nchini Syria, maafa yamekumba zaidi eneo linaloshikiliwa na waasi kaskazini-magharibi, na kuwaacha wengi bila makazi kwa mara ya pili baada ya kufurushwa na vita vya wenyewe kwa wenyewe vilivyodumu kwa muongo mmoja, ingawa eneo hilo limepata msaada mdogo ikilinganishwa na maeneo yanayoshikiliwa na serikali.
Mjumbe wa Umoja wa Ulaya nchini Syria aliitaka Damascus isifanye siasa katika masuala ya misaada ya kibinadamu, na alikanusha shutuma kwamba umoja huo umeshindwa kutoa msaada wa kutosha kwa Wasyria kufuatia maafa hayo.
Katika mkoa wa kusini-mashariki wa Uturuki wa Hatay, timu ya uokoaji ya Romania ilimbeba mwanamume wa umri wa miaka 35 anayeitwa Mustafa chini ya rundo la vifusi kutoka kwenye jengo, shirika la utangazaji la CNN Turk lilisema, saa 149 baada ya tetemeko hilo.
Mashirika mawili ya uokoaji ya Ujerumani yalisitisha kazi nchini Uturuki siku ya Jumamosi, yakitaja ripoti za mapigano kati ya makundi ya watu na kuangazia wasiwasi wa usalama katika maeneo yaliyokumbwa na tetemeko hilo.
Gizem, mfanyakazi wa uokoaji kutoka jimbo la kusini mashariki la Sanliurfa, alisema ameona waporaji katika mji wa Antakya. “Hatuwezi kuingilia kati sana, kwani wengi wa waporaji hubeba visu.”
Mzee mmoja mkazi wa Kahramanmaras alisema kuwa vito vya dhahabu katika nyumba yake viliibiwa, wakati katika mji wa bandari wa Iskenderun polisi walikuwa wametumwa kwenye makutano ya mitaa ya kibiashara yenye maduka mengi ya simu na vito.
Rais Erdogan ameonya kuwa waporaji wataadhibiwa vikali.
Utulivu wa majengo umezingatiwa sana baada ya tetemeko hilo.
Makamu wa Rais Fuat Oktay alisema usiku kucha kwamba washukiwa 131 kufikia sasa wametambuliwa kuhusika na kuporomoka kwa baadhi ya maelfu ya majengo yaliyobomolewa katika majimbo 10 yaliyoathiriwa.
Tetemeko la ardhi limetokea wakati Erdogan akikabiliwa na uchaguzi wa rais na bunge uliopangwa kufanyika Juni. Hata kabla ya maafa, umaarufu wake ulikuwa ukishuka kutokana na mfumuko wa bei kuongezeka na kushuka kwa sarafu ya Uturuki.
Baadhi ya watu walioathiriwa na tetemeko hilo na wanasiasa wa upinzani wameishutumu serikali kwa juhudi za polepole na zisizotosheleza mapema, na wakosoaji wamehoji ni kwa nini jeshi, ambalo lilikuwa na jukumu kubwa baada ya tetemeko la ardhi la 1999, halikuletwa mapema.
Erdogan amekiri kuwepo kwa matatizo, kama vile changamoto ya utoaji wa misaada licha ya kuharibika kwa viungo vya usafiri, lakini akasema hali hiyo imedhibitiwa. Ametoa wito wa mshikamano na kulaani siasa “mbaya”.
Kando ya barabara kuu inayoelekea katika jiji la Antakya, ambako majengo machache yalibaki yakiwa yamesimama yalikuwa na nyufa kubwa au sehemu za mbele za mapango, msongamano wa magari ulisimama mara kwa mara huku vikundi vya waokoaji vilipotaka kunyamaza ili kugundua dalili za kubaki kwenye magofu.
Mkuu wa misaada ya Umoja wa Mataifa Martin Griffiths alielezea tetemeko hilo kama tukio baya zaidi katika eneo hilo kuwahi kutokea katika kipindi cha miaka 100, akitabiri Jumamosi kwamba idadi ya vifo ingeongezeka angalau mara mbili.
Alipongeza jibu la Uturuki, akisema uzoefu wake ni kwamba wahasiriwa wa maafa walikuwa wakikatishwa tamaa na juhudi za mapema za kutoa msaada.
Tetemeko hilo linashika nafasi ya saba kwa maafa makubwa zaidi ya asili duniani katika karne hii, idadi yake inakaribia 31,000 kutokana na tetemeko la ardhi katika nchi jirani ya Iran mwaka 2003.
Imewauwa 24,617 ndani ya Uturuki, na zaidi ya 3,500 nchini Syria, ambapo ushuru haujasasishwa tangu Ijumaa.
Uturuki ilisema takriban watu 80,000 walikuwa hospitalini, na zaidi ya milioni 1 katika makazi ya muda.
Katika mji unaodhibitiwa na serikali wa Syria wa Aleppo, mkuu wa Shirika la Afya Duniani Tedros Adhanom Ghebreyesus alielezea maafa hayo kuwa ya kuhuzunisha alipokuwa akisimamia usambazaji wa misaada na kuahidi zaidi.
Mataifa ya Magharibi kwa kiasi kikubwa yamemkwepa Rais Bashar al-Assad wakati wa vita vilivyoanza mwaka 2011.
About The Author
