Bajeti: Ndani Ya hotuba Ya Prof. Njuguna Ndung’u
Waziri wa Hazina ya kitaifa Prof. Njuguna Ndung’u Alhamisi alichukua muda wa saa tatu kuwasilisha bajeti ya kwanza ya serikali ya Kenya Kwanza Bungeni.
Prof. Ndung’u alianza kusoma waraka huo wenye maneno 21,400 saa 3:04 alasiri, na akamaliza saa 6:22 jioni; kuteketeza masaa 3 na dakika 18, kuwa sahihi.
Kwa kuzingatia idadi ya maneno, kwa mujibu wa zana ya “Virtual Speech” inaweza tu kuchukua muda mrefu zaidi ya msomaji wastani.
Jukwaa linasema kwamba mtu wa kawaida husoma maneno 130 kwa dakika; kwa hivyo maneno 21,400 ya Waziri wa Hazina yangemchukua mtu kama huyo saa 2 na dakika 6 kuyapitia.
Tovuti iyo hiyo hata hivyo inasema kwamba wasomaji wa haraka, kiufundi, wanasoma maneno 160 kwa dakika; kwa hivyo ingewachukua takriban saa moja na dakika 33 kumaliza hotuba ya maneno 21,400.
Hotuba ya Mtandaoni, hata hivyo, inaendelea kusema kwamba wasomaji polepole kwa ujumla hupekua maneno 100 kwa dakika, na hivyo kuwachukua kama saa tatu na dakika 34 kumaliza hotuba iliyo na maneno 21,400.
Hata hivyo, tunaweza kumkatisha tamaa Profesa, kwa kuona hotuba yake ilikatizwa kwa dakika chache alipoanza, huku Wabunge wa upinzani Azimio la Umoja One wanaoungwa mkono na Kenya wakitoka nje.
Wabunge hao, katika mkutano na waandishi wa habari baadaye nje ya ukumbi wa Bunge, walisema kwamba kuondoka kwao kulilazimu kutokana na jinsi Muswada wa Sheria ya Fedha wa 2023 uliopendekezwa ulivyosomwa mara ya Pili Bungeni Jumatano jioni.
Bila kujali, mtangulizi wa Baraza la Mawaziri la Hazina, Ukur Yatani, alichukua saa moja na dakika 42 kupitia hotuba ya bajeti yenye maneno 14,349 mnamo Aprili 7, 2022.
“Virtual Speech” inabainisha kuwa idadi hii ya maneno ingemchukua wastani msomaji saa moja na dakika 50 kumaliza; kwa hivyo, ingawa, aliyekuwa waziri Yatani anaweza kuanguka hapa, anafunga pointi nzuri sana kwa kasi yake ya kusoma.
Ikiwa tutachukua neno la chombo cha kuhesabu maneno, basi Prof. Ndung’u anaweza kuwa amechukua au hajachukua saa mbili na dakika 20 kumaliza hotuba ya Yatani.
Bosi wa Hazina, katika taarifa yake ya kwanza ya bajeti, alisema deni la umma la Kenya, ambalo limepita alama ya Ksh.9.4 trilioni, bado linawezekana licha ya misukosuko ya kimataifa ambayo inatatiza uchumi duniani.
Alibainisha kuwa gharama za kulipa deni zimeongezeka kutokana na viwango vya juu vya riba na kudhoofika kwa shilingi ya Kenya dhidi ya sarafu kuu za kimataifa.
Prof. Ndung’u aliongeza kuwa licha ya kuongezeka kwa malimbikizo ya madeni nchini Kenya, nchi itatimiza wajibu wake wa deni.
Wizara ya Elimu ndiyo iliyoshinda zaidi katika bajeti hiyo, ikipokea mgao wa Ksh.628 bilioni kwa Mwaka wa Fedha wa 2023/2024.
Idara ya Serikali ya Huduma za Matibabu na Afya ya Umma ilipokea Ksh.141 bilioni, huku mgao kwa Bodi ya Mikopo ya Elimu ya Juu (HELB) ukiongezeka maradufu kutoka Ksh.15 bilioni hadi Ksh.30 bilioni.
Prof. Ndung’u pia alitangaza kuwa wanafunzi wa Shule za Sekondari za Vijana waliongezeka hadi Ksh.25.5 bilioni kutoka Ksh.15 bilioni, huku mpango wa kulisha shuleni kwa upande mwingine ukipata Ksh.5 bilioni.
Serikali ilisonga mbele kutenga Ksh.81.9 bilioni kwa Usawa, Kupunguza Umaskini, Mipango ya Uwezeshaji Wanawake na Vijana ili kusaidia juhudi za ujasiriamali.
Pia ilitoa Ksh.338 bilioni kusaidia shughuli za Ulinzi, Polisi wa Kitaifa, Huduma ya Kitaifa ya Ujasusi na Magereza kwa mwaka wa kifedha.
About The Author
